Psychologische veiligheid is het geloof dat men niet gestraft of vernederd zal worden voor het uiten van ideeën, vragen, zorgen of fouten. Als je de aard en kwaliteit van de gesprekken binnen je team verandert, neemt de kwaliteit van de resultaten exponentieel toe. Psychologische veiligheid is de sleutel om dit te bereiken.
Dit is de definitie van Prof. Amy C. Edmondson van de Harvard Business School. Zij doet al meer dan 25 jaar onderzoek naar het effect van psychologische veiligheid – of eerder het ontbreken ervan – op de prestaties en effectiviteit van teams en organisaties. Ze ontwikkelde de Psychological Safety Index (PSI) – een vragenlijst die wordt gebruikt om het niveau van psychologische veiligheid binnen organisaties te meten, en waarvan is aangetoond dat deze sterk correleert met de prestaties van teams.
De Vier Dimensies
Psychologische veiligheid kan praktisch worden gemaakt via vier domeinen. De PSI toont persoonlijke en teamresultaten op elk van deze domeinen.
- Inclusie: een gevoel van erbij horen, de mate waarin teamleden zichzelf kunnen zijn en hiervoor worden verwelkomd. Wanneer teamleden zich inbegrepen voelen, zijn ze meer geneigd om zich uit te spreken, bij te dragen en waarde toe te voegen aan de groep.
- Leeromgeving: houding ten opzichte van risico en falen, proces van (interpersoonlijke) reflectie/feedback.
- Bijdrage: waardering voor bijdragen, aandacht voor onderlinge afhankelijkheid en bereidheid om elkaar te helpen.
- Open gesprekken: de mate waarin een team open en eerlijke gesprekken voert over uitdagende en gevoelige onderwerpen.
Psychological Safety Index (PSI)
De Psychological Safety Index is een effectieve manier om het niveau van psychologische veiligheid in een team te meten en te bespreken, ongeacht de omgeving. Het biedt een toegangspoort tot het opbouwen (en in sommige gevallen, herbouwen) van teameffectiviteit. De PSI biedt cruciaal inzicht in hoe een team leert en samenwerkt. Het vormt een solide basis om met teams te werken en bewust positieve invloed uit te oefenen op het niveau van psychologische veiligheid binnen organisaties.
PSI-proces
- Individueel gesprek met de teamleider: het vaststellen van de context van het werk, motivatie en doelen. Indien nodig – meer introductiegesprekken voorafgaand aan de introductiesessie.
- Introductiesessie met het team: het concept van veiligheid en de Psychological Safety Index (PSI) introduceren.
- Uitvoeren van PSI: elke deelnemer ontvangt een aangepast rapport met zijn of haar persoonlijke resultaten.
- Nabespreking met het team: het openen van gesprekken.
- Collectief leren: de resultaten van de enquête dienen als startpunt voor gesprekken over persoonlijke percepties van psychologische veiligheid en samenwerking.
- Formuleren van vervolgstappen.
Geïnteresseerd om meer te leren over en de psychologische veiligheid in je team te verbeteren? Neem dan contact op met de School voor Narratief Leiderschap.
